دشواری های انتظار

ریشه یابى دشوارى انتظار

همه ما می دانیم که از وظایف ما دعا برای ظهور حضرت است و باید منتظر واقعی حضرت باشیم. آیا تا بحال به این فکر کرده اید که ریشه های دشوارى این تکلیف چیست؟ در زیر به توضیح دو مورد از آن می پردازیم:

آراستگى به عدالت و تقوا

فرد منتظر باید یک متدین راستین بوده، به زیور عدالت، تقوا و پارسایى آراسته باشد. پیرو واقعى و صدیق حضرت ولى عصر (عجل الله تعالى فرجه الشریف) کسى است که رفتار و مکتب آن جناب را الگوى عملى خود قرار دهد. قیام مولا و تمامى زحمات جان فرساى ایشان و همه مجاهدت ها و رشادت ها و شهادت هاى پدران بزرگوار وى (علیهم السلام) در راه تربیت نفوس و پرورش دینداران واقعى بوده است. طبعا انصار و یاران حضرتش که در این مهم وى را مدد مى رسانند، با رهبر خود هم سنخى روحى و رفتارى خواهند داشت. منتظران گوش به فرمان وى که در رکابش حاضر مى شوند، عاملان به فرمان الهى اتقوا الله حق تقاته (آن گونه که حق تقوا و پرهیزگارى است، از خدا بپرهیزد) مى باشند.

نشانه بارز کسانى که در دوره غیبت حجت قائم (علیه السلام) "انتظار" پیشه مى کنند، به روشنى در کلام نبوى ذکر شده است. حضرت رسول (صلى الله علیه و آله و سلم)، در تجلیل از مقام شامخ (منتظران آخر الزمان) خطاب به صحابه فرمود:

(شما اصحاب من هستید، لیکن برادران من مردمى هستند که در آخرالزمان مى آیند.) آنگاه در مقام توصیف اوج مجاهدت و تدین ایشان مى فرماید:

هر یک از ایشان بیش از (کسى که بر زجر) پوست کندن درخت خار با دست خالى در شب تاریک یا نگاهدارى آتش سوزان چوب درخت که آنان چراغ هدایت در شب هاى ظلمانى هستند.

در اسلام رابطه تنگاتنگى میان عدالت فردى و اجتماعى وجود دارد. از دیدگاه اسلام، پیدایش عدالت فراگیر اجتماعى در گرو تحقق عدالت فردى در آحاد جامعه است؛ این بدان معناست که بر آیند تعادل مهره هاى یک مجموعه به تعادل کل آن منتهى مى شود.

عدل مقابل ظلم است (به قول منطقیان این دو عدم و ملکه اند) کسى که ظالم باشد، عادل نیست و از آنجا که (ارتکاب معصیت) ظلم به نفس ‍ تلقى مى شود، فرد گناهکار براى هرگونه ظلم اجتماعى آمادگى روانى لازم را خواهد داشت. زیرا معمولا کسى که حقوق خودش را پاس نمى دارد، حقوق دیگران را نیز ارزشمند نمى شمرد.

آنجا که حتى حس صیانت نفس هم نمى تواند جلودار خوى تجاوزگرى و سرکشى حیوانى انسان باشد، اهرم هاى کنترل این تعدى طلبى نسبت به دیگران، چندان به کار نمى نماید.

بر این اساس، رتبه (تحقق عدالت فردى) بر (ایجاد عدالت اجتماعى) مقدم است؛ یعنى حصول (عدالت انفسى) پیش نیاز وصول به (عدالت آفاقى) است.

از این رو، اگر فردى با اجتناب از معاصى و رعایت پرواى الهى، بتواند ملکه عدالت را در خود پدید آورد و با ایجاد تعادل در میان قواى نفسانى خود، ارکان حیات اخلاقى را در وجود خود نهادینه سازد، آنگاه مى تواند در عصر ظهور که عصر استقرار عدل ناب و مطلق است، خویشتن را با شرایط نوین تمدن توحیدى مهدوى هماهنگ کند؛ اما در غیر این صورت، هاضمه شخصیت فرد، قدرت جذب مولفه هاى فرهنگ عدالت محور دولت کریمه را نخواهد داشت.

طبعا چنین شخصى با شرایط و ملاک هاى جدید هماهنگ نمى شود و این تعارض در پایان وى را به بن بست مى کشاند. نمونه تاریخى چنین شرایطى را در زمان حکومت نورانى علوى مى توان یافت. حضرت از آغاز امر مى دانست که نفوس غیر مهذب و تربیت نشده که از ملکه عدالت فاصله گرفته بودند، عدالت وى را بر نمى تابند، از این رو از پذیرش خلافت سرباز زد تا آنجا که حجت را بر آنان تمام کرد، و پس از استقرار حکومت علوی همان شد که مولا پیش بینى فرمود؛ یعنى بسیارى از کسانى که او را بر حق مى دانستند و قلبشان با او بود، بر وى شمشیر کشیدند و سرانجام فرق عدالت در محراب عبادت شکافت؛ قتل فى محرابه لشدة عدله.

بله هر کس بخواهد در شمار منتظران حقیقى آن (عدل منتظر) باشد، باید پارسایى پیشه کند و متخلق به مکارم اخلاق گردد و به معناى دقیق کلمه، انسانى مکتبى باشد.

آراستگى به بردبارى و پایدارى

فرد منتظر باید استقامت بورزد و صبر و حلم پیشه سازد؛ بر پایه روایت مفصلى که در بیان شرایط عصر غیبت و اوضاع پیش از مقطع ظهور وارد شده است و با تایید تحلیل تاریخى و روند حوادث، مى توان این نکته را دریافت که در دوران غیبت فشار زاید الوصفى بر منتظران مخلص و صدیق مهدى موعود (عجل الله تعالى فرجه الشریف) وارد مى شود. مقاومت و پایدارى در چنین شرایطى به توان بالاى روحى نیازمند است. منتظران باید بکوشند تا به درجات بالاى صبر نایل گردند؛ صبرى که طبق حدیث شریف (راس الایمان) است. در اینجا به بیان یک حدیث نبوى اکتفا مى کنیم: روزى رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) خطاب به اصحاب فرمودند:

(پس از شما کسانى مى آیند که به هر یک از آنان، اجر پنجاه نفر از شما را خواهند داد.) اصحاب پرسیدند: اى رسول خدا ما در غزوات بدر، احد و حنین با شما بودیم و درباره ما آیاتى از قرآن کریم نازل شده است. پس، چرا به آنان پنجاه برابر ما ثواب داده مى شود؟ حضرت پاسخ گفتند: (آنان در شرایطى بس دشوار خواهند بود که اگر شما در آن شرایط به سر برید، تحمل و استقامت آنان را نخواهید داشت.)

منبع:در انتظار ققنوس (کاوشى در قلمرو موعودشناسى و مهدى باورى)

سید ثامر هاشم العمیدى

ترجمه و تحقیق: مهدى علیزاده